Harde frank raakt Zwitserse industrie frontaal

Een op de zes Zwitserse bedrijven uit de machine- elektro- en metaalindustrie is van plan een deel van de productie naar het buitenland te verplaatsen als de wisselkoers ten op zichte van de euro lange tijd rond de 1.05 CHF/Euro blijft. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van SwissMem, de Zwitserse branche-organisatie. Eén op de drie bedrijven verwacht dit jaar een operationeel verlies.

Eén op drie rekent op operationeel verlies in 2015

Het loslaten van de vaste wisselkoers half januari, heeft de Zwitserse machine-industrie flink geraakt. Vlak na de beslissing van de centrale bank lieten sommige bedrijven weliswaar weten de europrijzen te handhaven, het is duidelijk dat een 20% koersstijging niet uit de marge kan komen.

Marges verdampen
SwissMem heeft tussen half februari en half maart een onderzoek uitgevoerd onder de leden om meer zicht te krijgen op wat het effect van de veranderde wisselkoers is. Negen van elke tien bedrijven zeggen dat de gevolgen van dat besluit negatief uitpakken. Concreet betekent dit dat ze opdrachten kwijt raken, omzet verliezen en hun marge zien afnemen. Vooral de marges staan onder druk, toont het onderzoek van SwissMem aan. Gemiddeld halen de bedrijven een EBIT-marge tussen de 4 en 8 procent. Liefst 63 procent van de ondervraagde bedrijven rekent erop dat de marge door de duurdere Zwitserse frank met minstens 4 procent gaat afnemen. Dat betekent dus dat veel bedrijven in 2015 hun winsten zien verdampen. Eén op de drie rekent daadwerkelijk met verlies. In deze groep zitten zowel mkb- als grootbedrijven. Het industrieel mkb lijkt zelfs iets meer last te hebben van het wegvallen van de winst.

Maatregelen
De onderzoekers hebben ook gevraagd naar de reactie van de bedrijven op de duurdere frank. Efficiencyverbetering staat voorop, gevolgd door een stringenter productkosten management. Bijna een op de twee bedrijven zoekt een antwoord in een nog snellere en sterkere innovatie. Daarnaast zeggen de SwissMem-leden dat net iets meer dan de helft van hen (51 procent) gedwongen is om de prijzen te verlagen om niet uit de markt te worden gedrukt. Daarin schuilt de reden voor het margeverlies. Toch hebben slechts enkele bedrijven maatregelen getroffen richting het personeel. Een enkel bedrijf betaalt medewerkers voortaan in euro’s, sommige hebben lonen verlaagd. Maar, aldus de branchevereniging van de Zwitserse industrie, minder dan 10 procent van de bedrijven zijn zover gegaan.

Verplaatsing naar het buitenland
Een op de zes bedrijven is wel van plan om een deel van de productie te verplaatsen naar buiten Zwitserland als deze wisselkoers lang aanhoudt. 9 procent is van plan de R&D afdeling naar het buitenland te verplaatsen. Dergelijke beslissingen wil men pas eind dit jaar nemen. Volgens SwissMem heeft zelfs een wisselkoers van 1.10 CHF/Euro op termijn negatieve gevolgen voor Zwitserland als vestigingsplek voor industrie. In dat geval komt, zo zegt SwissMem, ‘de werkplaats Zwitserland er vanaf met een blauw oog’ . De conclusie van de resultaten is, aldus de branche-organisatie, dat de effecten van de sterke frank niet onderschat moeten worden. Tot een de-industrialisatie zal het niet komen, maar wel zijn arbeidsplaatsen in gevaar. Daarom dringt men bij de politiek aan op maatregelen om de export te ondersteunen.

FOTO boven: met nog meer innovatie denken sommige Zwitserse machinebouwers de effecten van de dure frank te pareren (foto: SwissMem)