Koelvloeistoffen zijn bij Vedos al langere tijd een aandachtspunt. Niet alleen omdat de toeleverancier van kleine precisiecomponenten enkele jaren geleden Grade 2 reiniging in eigen huis is gaan doen. Ook omdat een aantal medewerkers ernstige huidklachten kreeg. Dat probleem oplossen is minder makkelijk dan het lijkt.


Bij Vedos in Venlo worden voor de Nederlandse hightech industrie zo’n 1 miljoen onderdelen per jaar gefreesd en gedraaid. Precisie onderdelen, maximaal 40 mm rond. De kleinste onderdelen die het team van Frank Siepel verspaant, hebben een diameter van 0,75 mm. “Een asje met daarop een h4 passing”, zegt de Venlose metaalondernemer, die momenteel aan een forse uitbreiding werkt.

Het thema gezondheidsaspecten is op 27 maart gespreksonderwerp bij de Roadshow Verspanen bij het Mikrocentrum. Birgitte Visch, dermatoloog bij Huid en Arbeid, is een van de sprekers. Zij presenteert dan onder andere een stappenplan. Wilfried Dijsselbloem van Leves Metaal in Someren presenteert dan een persoonlijk verhaal over de gevolgen van huidirritatie door bewerkingsvloeistoffen.

Bij Vedos is men gewend met handschoenen te werken als Grade2 producten worden bewerkt.

Meerdere vloeistoffen getest

Om de doorlooptijd in eigen hand te houden, is Vedos enkele jaren geleden in huis Grade 2 gaan reinigen. Daarvoor is geïnvesteerd in een Pero dampontvettingsinstallatie en een cleanroom klasse 6 voor het verpakken. In diezelfde periode heeft Vedos meerdere koelvloeistoffen getest, niet alleen voor Grade 2 reiniging, ook omdat acht medewerkers steeds meer huidklachten kregen. Frank Siepel: “De huidklachten varieerden van diepe kloven, nagels die nauwelijks nog vastzitten aan het nagelbed tot en met vuurrode onderarmen. Sommige klachten waren zo ernstig dat ik het begrepen zou hebben als de medewerkers thuis waren gebleven, in de ziektewet.”

Roadshow Verspanen wijdt bijeenkomst aan Gezondheidsklachten in de verspaning

Huid en Arbeid

Dat hebben ze niet gedaan. Frank Siepel heeft wel contact opgenomen met het centrum Huid en Arbeid, waar dermatologen onderzoek doen naar huidklachten die gerelateerd zijn aan het werk. De acht medewerkers van Vedos zijn hier uitgebreid getest op intoleranties voor bepaalde bestanddelen. Ook zijn de adviseurs van Huid en Arbeid bij Vedos geweest om de werkwijzen te beoordelen en adviezen te geven. Frank Siepel: “Het bleek dat de acht medewerkers gevoelig waren voor bepaalde stoffen in de koelsmeermiddelen. In totaal negen stoffen, waarvan vier stoffen bij alle acht de medewerkers voor kwamen.”

Bacteriedodende middelen

Bij Huid en Arbeid merkt men een toename van het aantal medewerkers uit de metaalindustrie dat met huidklachten kampt. Een van de mogelijke oorzaken is dat de oude bacteriedodende middelen zoals formaldehyde donoren die volgens REACH carciogeen zijn, verboden zijn. De producenten van de koelvloeistoffen zijn daarom op isothiazolinone overgestapt, vaak methyl isothiazolinone. “Deze stoffen vind je ook in tal van huishoudelijke en persoonlijke verzorgingsproducten. Hierdoor komen mensen niet alleen op het werk maar ook thuis veelvuldig ermee in aanraking”, zegt Henry van Haeff van 2-S, dat in Nederland Petrofer vertegenwoordigt.

Geen gemakkelijke oplossing

Vedos heeft het probleem momenteel onder controle. Een eenvoudige oplossing bestaat echter niet, zegt Frank Siepel. Hij heeft in overleg met de dermatologen van Huid en Arbeid enkele koelvloeistoffen getest op zowel een draai- als een freesbank. “Sommige verspaanden voor geen meter, andere haalden een standtijd van nog geen twee maanden door de leibaanolie in de machines.” Vedos heeft precisie CNC draaibanken van DMG Mori met blokgeleiding vanwege de hogere stabiliteit. De leibaanolie sluit op een gegeven moment het bad koelsmeermiddel af, precies wat je wilt om de olie met een skimmer te kunnen verwijderen, maar wat funest is voor bacteriegroei. Of de leibaanolie emulgeert in de emulsie. Daarnaast moest hij rekening houden met koelsmeervloeistoffen die Grade 2 toegelaten zijn. Uiteindelijk dacht hij de oplossing gevonden te hebben, toen na een poos de mechanische vervuiling tot nieuwe huidklachten leidden. “Die werden veroorzaakt door bijvoorbeeld kobalt, afkomstig van de gereedschappen, dat in de koelvloeistof oplost.”

Sneller nieuwe vloeistof

Bij Vedos filtert men sinds kort de koelsmeervloeistoffen om de mechanische vervuiling eruit te halen. Frank Siepel vindt het nog te vroeg op basis van deze resultaten conclusies te trekken. Daarnaast haalt men de freesmachines, Fanuc Robodrill, na een half jaar leeg, filtert de vloeistof en gebruikt deze dan in de draaimachines waarmee koper gedraaid wordt. “Daarop maken we geen Grade 2 onderdelen en deze machines draaien onbemand. Deze machines verbruiken 150 liter koelsmeervloeistof per week, dus daar kunnen we veel in kwijt.” In de Fanuc machines komt dan verse Emulcut 160, die zowel toegelaten is voor Grade 2 alsmede geen huidirriterende stoffen bevat. “De huidklachten zijn daarmee verdwenen”, zegt Frank Siepel.

Vedos reinigt sinds enkele jaren met een dampontvettingsinstallatie op niveau Grade2 in eigen huis.

Handschoenen gebruiken

Medewerkers die aanvankelijk klachten hadden, gebruiken tegenwoordig handschoenen. Dat moeten ze al doen zodra ze onderdelen die Grade 2 gereinigd moeten worden gaan verspanen. Handschoenen dragen om huidklachten te voorkomen vergt echter een andere werkhouding. “Operators zijn geneigd om de handschoenen na de pauze opnieuw te gebruiken. Maar de handschoenen zijn van latex, de koeling trekt er door heen. Je moet elke drie kwartier nieuwe handschoenen aantrekken.” Daarnaast merkt hij dat de operators de handschoenen lastig vinden als ze met hele kleine producten bezig zijn. Die zijn met handschoenen aan nauwelijks vast te pakken. “Dan smeren ze met speciale huidcremes eerst hun handen goed in en pakken dan de onderdelen vast.” Bewustwording dat je zelf kunt helpen de huidklachten te voorkomen, is in de ogen van Frank Siepel absoluut belangrijk. “Het is voor hun eigen bestwil. Dat geeft Huid en Arbeid ook duidelijk aan.”


Pin It on Pinterest