Met EUV kan ASML nog lang vooruit

$50 miljard wil president Biden investeren in een Amerikaans ecosysteem voor de ontwikkeling en vooral productie van chips. Ook China wil minder afhankelijk worden van het buitenland. Halfgeleiders zijn plots wat in de oude economie olie was: het zwarte goud. Kunnen deze landen echter zonder ASML?

Productielijnen in de automobielindustrie liggen stil vanwege een gebrek aan chips. Want in een moderne auto zitten al gauw meer dan 100 microprocessors. En ondanks waarschuwingen vanuit de sector een jaar geleden, hebben autofabrikanten onvoldoende besteld toen de coronapandemie uitbrak. Nu de vraag voor andere toepassingen ook sterk toeneemt, heeft de automobielindustrie een probleem. En dat is niet de enige sector.

Wat betekenen de Amerikaanse plannen voor een eigen semiconductorindustrie?

De coronapandemie heeft niks veranderd aan de fundamentele groeifactoren, zo vatte Peter Wennink, CEO van ASML, eigenlijk alles samen bij de presentatie van de Q4 2020 cijfers eerder dit jaar. “Zolang we de rekenkracht verdubbelen tegen dezelfde kosten, blijft de carrousel draaien.” Voorlopig komt er nog geen einde aan de Wet van Moore. En met de EUV-technologie heeft ASML de technologie in handen waarmee het tot in het volgend decennium deze rekenkracht kan blijven vergroten en dus succesvol kan zijn.

Uitrol 5G gaat ontwikkeling Deep Learning applicaties aanjagen

Waarom is ASML optimistisch?

De wereldvraag naar chips neemt alleen maar toe, wat niet wegneemt dat analisten blijven waarschuwen dat het een cyclische markt is. De positieve vooruitzichten komen door de groei van toepassingen van kunstmatige intelligentie, Virtual Reality, sensoren in steeds meer apparaten, autonoom rijdende auto’s en transportmiddelen. En 5G, zegt Wennink. Die zorgt voor een turbo. “We kunnen nu alle data die we genereren zonder vertraging transporteren.” Dat is cruciaal. Want alleen als je data op een rendabele manier kunt transporteren, kun je geld verdienen met slimme algoritmen. De ASML CEO verwacht daarom dat 5G het aantal toepassingen van Deep Learning gaat aanjagen. En daarmee de vraag naar chips.

EUV-technologie lange tijd toekomstproof

Met de EUV-technologie, waarvan ASML in 2020 31 machines heeft uitgeleverd (goed voor 43 procent van de omzet) kan de chipmachinefabrikant nog lange tijd vooruit. Tot een heel eind in het volgend decennium, zegt de topman. De golflengtes waarmee de chipmachines werken, hebben een levensduur van gemiddeld zo’n 15 jaar. Dat betekent dat ergens tegen het midden van komend decennium ASML de nieuwe technologie klaar moet hebben. Dit jaar levert ASML de eerste zogenaamde High NA machines uit, de nieuwe generatie EUV-systemen. Tegen 2023 moet de serieproductie op gang komen. En vanaf 2025/26 moet deze nieuwe machine, waarvoor bijvoorbeeld qua reinheid nog hogere eisen gelden, in grotere volumes gebouwd gaan worden.

Globaal ecosysteem opbreken: vergeet het maar

In Japan en ook de VS hebben overheden aangekondigd hun eigen halfgeleider ecosysteem te willen opbouwen, om minder afhankelijk te zijn. De nieuwe Amerikaanse president Joe Biden kondigde vlak na zijn inauguratie aan $37 miljard te zoeken om de Amerikaanse chipsindustrie een impuls te geven. De Amerikaanse semicon associatie SIA had de overheid eerder opgeroepen werk te maken van investeringen in een binnenlandse industrie voor de ontwikkeling en productie van chips. Volgens persbureau Reuters zijn de VS goed voor 47 procent van de wereldwijde verkopen van halfgeleiders. Echter: slechts 12 procent daarvan komt ook echt uit de VS. Inmiddels heeft de regering Biden het bedrag van $37 miljard opgetrokken naar $50 miljard, als onderdeel van het The American Jobs Plan. De plannen voor investeringen in een Amerikaanse chipsindustrie maken nu deel uit van het triljoenenplan voor investeringen in de Amerikaanse infrastructuur die de nieuwe regering vorige week gelanceerd heeft. China wil net als Amerika minder afhankelijk worden van buitenlandse spelers als het om halfgeleiders gaat.

Zo gemakkelijk bouw je geen nieuw ecosysteem. Als je dit ecosysteem opbreekt in regionale innovatiecentra, verhoog je de kosten

Peter Wennink. CEO ASML:

De halfgeleider supply chain is complex, zelfs de supply chain voor de productie van de chips. Dat geldt net zozeer voor de productie van de machines waarop de chips worden geproduceerd, een markt die grotendeels door ASML wordt gedomineerd. ASML topman Peter Wennink wordt niet ongerust door de buitenlandse ambities. “We hebben 30 tot 40 jaar nodig gehad om een zeer efficiënt ecosysteem op te bouwen. Een ecosysteem waarin exportbarrières geminimaliseerd zijn.” Dit laatste is cruciaal in zijn visie. Want de keerzijde zijn hogere kosten. Ook de keerzijde van complexiteit zijn kosten. Peter Wennink: “Als je dit ecosysteem opbreekt in regionale innovatiecentra, verhoog je de kosten.” Dat niet alleen: als je het globale ecosysteem opbreekt, zul je de competenties elders moeten gaan opbouwen, of dat nu de productie van de chips is of het bouwen van de machines, zoals in de Brainportregio gebeurt. “Ik denk niet dat je dit op korte termijn kun kopiëren. Alles draait namelijk om kennis.” China heeft de laatste 30 jaar miljarden dollars geïnvesteerd in een eigen halfgeleiderindustrie. Desondanks speelt deze nog steeds een marginale rol. In de geheugenchips beginnen Chinese bedrijven nu voet aan de grond te krijgen in de wereldmarkt. Qua productietechnologie voor de halfgeleiders, de machines die in Veldhoven worden gebouwd, heeft China nog steeds een zeer grote achterstand. De Chinese Semidonductor Industry schatte twee jaar geleden in dat er 300.000 engineers nodig zijn om de achterstand in te lopen.

Vooruitzichten voor de korte termijn

In het voorjaar van 2020, toen de pandemie uitbrak in het Westen, heeft de halfgeleiderindustrie een kort dipje gekend. Midden 2020 hebben de klanten enkele maanden lang geaarzeld met nieuwe orders, om uiteenlopende redenen. Hierdoor zit nu de automobielindustrie in de problemen. “Als we nu terugkijken, hadden ze toen niet moeten aangeven hun plannen terug te schroeven. Wij hebben daarop onze planning voor onze supply chain aangepast. Je moet je wel realiseren dat de doorlooptijd van de eerste bestellingen tot oplevering bij de klant 18 tot 20 maanden is.” Dit betekent dat de ASML supply chain nu volop bezig is capaciteit op te bouwen om aan de grotere vraag naar EUV-machines te voldoen. Wennink ziet geen enkele reden waarom in 2022 het doel, de productie van 50 EUV-machines, niet gehaald zal worden. Daarnaast blijft de Deep UV machine het ook goed doen. En onderhoud wordt alsmaar belangrijker nu de installed based groeit. Afgelopen jaar heeft ASML bijna een miljard euro omzet geboekt alleen al met onderhoud aan de EUV-machines. Kortom: waarom zou de groei stoppen?

KADER

En China? Komen er nieuwe kansen? ASML heeft nog steeds geen exportvergunning voor de EUV-machine naar China. Toch wordt China steeds belangrijker voor het bedrijf uit Veldhoven. ASML haalt al 18 procent (in 2019: 12 procent) van de omzet uit China. Peter Wennink verwacht niet dat de nieuwe Amerikaanse president voor veel verandering gaat zorgen. “China blijft de grote concurrent, economisch en technologisch.” Hij hoopt wel dat de tijd waarin regels plotsklap wijzigen voorbij is en dat er ruimte ontstaat voor een gemeenschappelijke visie van de VS, Europa, Japan en Korea op China. En dat er een eerlijker speelveld ontstaat. Wat dat betreft is hij wel positief gestemd