Wordt Made in Germany straks Made in China?

Tussen 2014 en 2017 hebben 175 Chinese bedrijven een belang van 10 procent of meer in Duitse bedrijven genomen. Twee derde van de Chinese deelnemingen vind je in de branches waarin China in 2025 wereldwijd een leidende positie wil hebben. De CNC machinebouw is één van deze tien sectoren. Dat concludeert de Bertelsmann Stiftung in een onderzoek. Angst voor uitverkoop van Duitse technologie is onterecht; wel vindt men het tijd voor een duidelijke Europese strategie die tegenwicht biedt aan Made in China 2025, de Chinese Industrie 4.0 strategie.

Bertelsmann studie: koopt China systematisch sleuteltechnologie?

De Bertelsmann Stiftung heeft zich verdiept in het groeiend aantal Chinese bedrijven dat een belang in een Duitse onderneming neemt of zelfs helemaal overneemt, zoals nog niet zo lang geleden bij Kuka gebeurde. Leg je de branches waarin naast de sectoren waar China op focust in de Made in China 2025 strategie, dan krijgt de context waarin China deze stappen zet een heldere betekenis, laten de onderzoekers zien.

Koopt China technologie in?

Van de 175 belangen in Duitse bedrijven zijn er 112 in een van de 10 kernbranches uit MIC 2025. Denk dan aan alternatieve aandrijftechniek voor auto’s (bijvoorbeeld ZF Friedrichshafen), robotica maar zeker ook CNC gestuurde machines (zoals KraussMaffei, Dürr en Kuka). 15 procent van de Chinese overnames (of belangen) hebben betrekking op Duitse bedrijven in de machinebouw. En deze kernsectoren uit Made in China 2025 winnen aan belang de laatste jaren. Logisch, want in de meeste van deze sectoren lopen Duitse bedrijven qua technologie voorop. De Chinese strategie lijkt nog duidelijker te worden als je kijkt naar het aantal Chinese staatsbedrijven dat in Duitsland is gaan shoppen. Volgens de onderzoekers gaat het in 18 procent van de 175 bedrijven om Chinese staatsbedrijven. Kijkt men echter alleen naar de 112 deelnemingen in bedrijven uit de kernsectoren, dan ligt dit percentage op 22 procent. “Een mogelijke indicatie voor de versterkte belangstelling van staat gerelateerde spelers is dat men gericht know how koopt om de Made in China 2025 strategie te realiseren”, schrijven de onderzoekers. Vooral Nordrhein Westfalen, Baden-Württemberg en Beieren staan in de belangstelling.

Deze grafiek laat zien dat de directe investeringen vanuit China in Duitsland de laatste tijd groter zijn geworden dan omgekeerd (bron Bertelsmann Stiftung).

Nog geen uitverkoop maar betere afspraken wel nodig

Is technologisch Duitsland in de uitverkoop? Zo ver wil de Bertelsmann Stiftung niet gaan. “Directe buitenlandse investeringen brengen ook kapitaal naar Duitsland en zorgen voor werkgelegenheid”, zegt Cora Jungbluth, economie expert bij de stichting. Ze wijst er bovendien op dat de Chinese investeerders een lange termijn strategie aanhouden en soms zelfs garanties hebben afgegeven dat de vestigingen in Duitsland overeind blijven. Toch heeft de onderzoekster een duidelijke waarschuwing: terwijl Duitsland en Europa de buitenlandse investeerders vrije toegang tot de markt bieden, beschermt China bepaalde strategische industrieën af voor buitenlandse investeerders. Zelfs 17 jaar nadat China tot de WHO is toegetreden, bestaat er nog geen level playing field.

China zou Chinese Kuka nooit verkopen

Cora Jungbluth noemt concreet Kuka als voorbeeld: Duitsland heeft de Chinese investeerder geen strobreed in de weggelegd bij de overname. “Een met Kuka vergelijkbare Chinese robotfabrikant zou nooit in buitenlandse handen komen”, schrijft ze in het rapport. Daarom moet Europa duidelijker met één stem richting China spreken. Het afronden van de onderhandelingen over een investeringsverdrag tussen de EU en China, die al sinds 2014 lopen, zou een stap in de goede richting zijn. Ook waarschuwt Jungbluth ervoor dat China Europese landen tegen elkaar uitspeelt. Met goede afspraken over een fair level playing field kan Europa zich als betrouwbare handelspartner positioneren richting China en daarmee wellicht profiteren nu Amerika vooral met een handelsoorlog dreigt.

Hier kun je het rapport downloaden