Krijgt één op de elf medewerkers een andere baan?

Tot 2030 zullen wellicht tussen de 40 en 160 miljoen vrouwen op zoek moeten gaan naar ander werk, omdat hun huidig werk wordt overgenomen door robots, computers of kunstmatige intelligentie. Als ze op de goede manier inspelen op de automatisering en digitalisering, kunnen ze op de arbeidsmarkt een stap vooruit zetten. Dat blijkt uit een studie van het McKinsey Global Institute: The Future of Women at Work.

McKinsey GI wil met dit wereldwijd uitgevoerd onderzoek geen doemvoorspellingen doen. De onderzoekers schrijven zelf dat er veel factoren zijn die de uiteindelijke uitkomst beïnvloeden. Ze willen met het rapport vooral aanzetten geven voor een discussie over waarom vrouwen en ook mannen nieuwe skills nodig hebben willen ze in de volgende fase van automatisering nog werk kunnen vinden. Daartoe heeft het onderzoeksinstituut van McKinsey in tien landen naar de arbeidsmarkt gekeken. 20% van de vrouwen en 21% van de mannen zou de huidige baan kunnen verliezen als disruptieve automatisering doorzet. Tegelijkertijd komen er miljoenen banen bij. Uiteindelijk kan 9% van de mensen tegen die tijd wel eens in een heel andere baan zijn beland. Vrouwen wacht daarbij een grotere uitdaging dan de mannen.

McKinsey schetst hoe vooral automatisering en AI vooral het werk van vrouwen veranderen

Welke banen verdwijnen?

Een interessant detail in deze studie is dat de onderzoekers er rekening mee houden dat 40% van de machine-operators en vakmensen (die met hun handen werken) wel eens de huidige inhoud van hun werk kan verliezen door vergaande automatisering. Routinematige, fysieke werkzaamheden lenen zich voor automatisering. Hetzelfde geldt voor routinematig cognitief werk. Daarom zeggen de McKinsey-onderzoekers dat het zo belangrijk is dat mannen en vooral vrouwen zich omscholen voor de nieuwe banen. Want die komen er net zo hard bij als er aan de andere kant banen verdwijnen.

Maakindustrie de banenmotor in opkomende landen

Netto (dus rekening houdend met het verlies) kunnen dat er in de tien onderzochte landen wel 150 miljoen zijn. De meeste in opkomende landen; de ontwikkelde landen zullen per saldo geen banengroei laten zien of misschien zelfs een lichte afname van het aantal banen. Met name in de maakindustrie komen veel nieuwe banen bij, tot zo’n 25% van het huidige aantal. Weliswaar zal hier veel geautomatiseerd worden, dit geeft de productiviteit een impuls waardoor er meer vraag zal ontstaan en per saldo het aantal banen dus groeit.

Deze infografic geeft de belangrijkste conclusies voor de vrouwelijke werknemers weer.

Voor één op elf werknemers een andere baan?

Uiteindelijk zou wel eens 9% van alle mensen tegen 2030 een andere baan kunnen hebben dan vandaag. Dat zijn banen die een hoger opleidingsniveau vereisen en andere vaardigheden. En hier zijn de uitdagingen voor vrouwen groter dan voor mannen aldus het rapport. Dat komt doordat een belangrijk aantal van deze nieuwe banen te vinden zal zijn in sectoren die traditioneel door mannen worden gedomineerd. Denk aan robotica-medewerkers, AI-specialisten en andere min of meer technische beroepen. Slagen de vrouwen erin om deze stap te maken, dan zullen vrouwen gemiddeld meer gaan verdienen dan nu omdat de nieuwe banen doorgaans beter betaald worden dan de banen waarin vrouwen nu vooral actief zijn. Lukt het ze niet de noodzakelijke vaardigheden te leren, dan kan er een tweedeling ontstaan.

Of er dreigt een grotere ongelijkheid

Slagen vrouwen er niet in om de nieuwe vaardigheden aan te leren, dan kan er een grotere ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt ontstaan, waarschuwt McKinsey. Met name in opkomende landen zoals India beschikken vrouwen vaak niet over de  vaardigheden die nodig zullen zijn. Vrouwen moeten daarom meer uitgedaagd worden om de techniek in de gaan. Een actief beleid daartoe is noodzakelijk.

Het hele rapport kun je hier downloaden