Over een maand is de EMO in volle gang. Ondertussen wordt steeds duidelijker dat de omstandigheden voor de machinebouwers snel verslechteren. Met name vanuit Duitsland komen er tegenvallende berichten. De grote boosdoener lijkt de auto-industrie, die in Duitsland behoorlijk in de problemen zit. Niet alleen de Duitse machinebouwers hebben daar last van. Ook Italiaanse en Japanse.

Automobielindustrie grote boosdoener

Gastheer van de komende EMO in Hannover (16-21-september), de VDW, maakte vorige week slechte verkoopcijfers over het tweede kwartaal bekend. Per saldo zijn de verkopen in het tweede kwartaal met 22% ingezakt. Vooral in Duitsland zelf trappen bedrijven blijkbaar op de investeringsrem, want hier daalde de orderintake met 28% vergeleken met Q2 van vorig jaar. Ook over de eerste zes maanden zijn de cijfers negatief: min 19% voor de Duitse markt; min 23% voor de rest van de wereld.

De orderinstroom zit eigenlijk al ruim een jaar in een dalende lijn, die de laatste maanden versnelt. De verkopen liggen op het niveau van 2015 / 2016.

Eurolanden doen het minder slecht

Een lichtpunt is wel dat de Eurolanden het het minst slecht doen. De orders uit de Eurolanden zijn in de eerste zes maanden met slechts 5 procent gedaald, tegenover een min van 28% in de niet eurolanden. Overigens maakte de VDMA eerder deze maand bekend dat de orders in de machine- en installatiebouw in de eerste jaarhelft met 9% zijn afgenomen. Over het tweede kwartaal meldt de VDMA een verkoopdaling van 8%: binnenlands met 12%, buitenlandse orders min 6%. Het lijkt er dus wel op dat de machinebouwers in Duitsland extra last hebben van de malaise in de eigen automobielindustrie.

VDW: wereldwijde afname

De investeringen in de machine- en installatiebouw lopen wereldwijd terug, zegt Wilfried Schäfer, directeur van de VDW. De sector kan zich niet onttrekken aan wereldwijde economische turbulentie als gevolg van meerdere factoren. Wat dat betreft bevindt de machinebouw zich in goed gezelschap, aldus Schäfer, want ook andere sectoren ondervinden de groeivertragingen. “De bestellingen van werktuigmachines zijn wereldwijd ingezakt.” De VDW-directeur wijst er daarnaast op dat de sector te kampen heeft met de gevolgen van de vertraagde transformatie van aandrijfsystemen in de auto-industrie. Dat leidt tot extra onzekerheid, waardoor bedrijven de investeringsplannen terugschroeven.

De transformatie naar e-mobility zorgt voor onzekerheid in de auto-industrie en drukt een stempel op de investeringen.

Japan: 9e maand op rij daling

Ook de Japanse machinebouwers zien hun orderboeken snel leeglopen. De JMTBA meldt in het laatste overzicht dat juni de 9e maand op rij is dat de orderintake daalt, gerekend jaar-op-jaar basis. De omzetdaling is vergeleken met juni 2018 zo’n 37,9%. Zowel binnenlandse als buitenlandse klanten zijn voorzichtig, meldt de Japanse machinebouw associatie. Opvallend is dat de Japanse machinebouwers vooral minder verkopen in Azië (min 44,4%), gevolgd door Europa (min 33,4%) en daarna Noord Amerika (min 26%). De automobielindustrie (min 29,2%) en luchtvaart, scheepsbouw en transport equipment (min 51,5%) zijn momenteel de zwakste markten.

Italiaanse markt klapt in

Ook UCIMU, de federatie van Italiaanse machinebouwers, meldde onlangs een (nog forsere) daling van de orderintake. In het tweede kwartaal nam de binnenlandse vraag in Italië zelfs af met 43%. Ook in het buitenland zagen de Italiaanse machinebouwers de vraag sterk dalen: de orderintake daalde hier met 28,5%. Massimo Carboniere, president: “Het resultaat van dit kwartaal baart de Italiaanse machinebouwindustrie zorgen.” Volgens hem komt de Italiaanse binnenlandse markt weer in normale omstandigheden terecht. Maar hij vindt wel dat de afname van bestellingen erg abrupt is gegaan. Internationaal is bij de Italianen de Duitse automobielindustrie een van de boosdoeners. Volgens UCIMU heeft de Italiaanse machinebouwindustrie erg veel last van het feit dat de vraag van de grote Duitse autofabrikanten praktisch is opgedroogd in de eerste maanden van 2019. De overgang naar elektrische aandrijfsystemen speelt daarin een belangrijke rol.

Perfecte storm voor Duitse premium autofabrikanten

Met deze opmerking legt Massimo Carboniere precies de vinger op de zere plek. Voor de Duitse premiumwagen bouwers lijkt zich een perfecte storm te hebben ontwikkeld. Ze hebben te maken met de effecten van de handelsoorlog tussen de VS en China, waardoor de vraag in China sterk is gedaald. Tegelijkertijd zijn de Duitse autofabrikanten de naweeën van de dieselaffaires nog niet te boven. En moeten ze nu onder druk van de politiek versneld investeren in nieuwe, schonere aandrijfsystemen en autonoom rijden. En als driekwart van alle CNC-werktuigmachines in de automobielindustrie – inclusief toeleveranciers én machinebouwers – terecht komt, zijn tegenvallende verkoopcijfers niet verwonderlijk.

De auto-industrie in Duitsland trapt op de rem als het om investeringen in nieuwe machines gaat.

JP Morgan: veel bedrijven zullen het alleen niet redden

De negatieve berichten over de Duitse automobielindustrie stapelen zich op. Ook toeleveranciers zoals Bosch, Schaefler en Continental hebben slechte resultaten gemeld. Christian Kames, de baas van de Duitse tak van investeringsbank JP Morgan, noemde in een interview met WirtschaftsWoche de situatie “uitgesproken uitdagend”. Volgens hem begint de sector aan een transformatie die nieuwe vaardigheden vergt en enorme investeringen. Tegelijk bevindt de automobielindustrie zich voor het eerst sinds 2009 in een neergaande markt. “Daardoor valt het traditionele verdienmodel onder producenten en toeleveranciers weg”, zegt hij. “Dat maakt investeringen nog lastiger.” Veel bedrijven zullen het alleen niet meer redden omdat de automobielindustrie in een tranformatieproces zit door zaken als elektrisch rijden en autonoom rijden. Terwijl de volumes afnemen, moeten bedrijven daarin veel investeren. De risico’s nemen dus toe. Ze zullen dat niet meer alleen kunnen doen, aldus de zakenbankier.

Duitsland heeft te lang getreuzeld

De kritische noot van Kames is dat de Duitse autofabrikanten te lang hebben geprobeerd de veranderingen te vertragen. En dat geldt volgens hem niet alleen voor de industrie, maar ook voor de Duitse politiek. Het besef dat de veranderingen er komen is nu wel doorgedrongen, aldus Christian Kames. “Maar vele kleinere en middelgrote toeleveranciers zullen het niet redden.”


1 gedachte over “Machinebouwers zien orders snel opdrogen

Reacties zijn gesloten.

Pin It on Pinterest