België in een vergaande lockdown-light; Nederland in een intelligente lockdown. Zie je het verschil terug in hoe de maakindustrie in beide landen de Coronacrisis doorstaat?


In Nederland zag de helft van de metaalondernemers hun omzet begin april met gemiddeld 30% afnemen. In België melden maakbedrijven in de tweede week van april op 30,5% van hun normale activiteitsniveau te opereren. Dat betekent dus eigenlijk een afname van 70% van de activiteiten. De cijfers komen uit onderzoeken door respectievelijk Koninklijke Metaalunie in Nederland en Agoria in Vlaanderen. Deze laatste organisatie onderzoekt weliswaar de hele technologische industrie in België, maar splitst de cijfers uit voor deelsectoren, zoals de maakindustrie. Beide organisaties hebben sinds het uitbreken van de Coronacrisis hun leden twee keer bevraagd.

Cijfers Agoria en Koninklijke Metaalunie: verschilt de impact van de Coronacrisis op de Belgische en Nederlandse maakindustrie?

Nederland: na de zomer problemen

In Nederland constateert Koninklijke Metaalunie in het tweede onderzoek dat het aantal bedrijven dat problemen ondervindt, stabiel is: 85%. Meerdere ondernemers geven aan dat ze pas na de zomer problemen verwachten omdat tegen die tijd hun orderportefeuille is opgedroogd. De afnemende orderpositie baart momenteel de meeste zorg. In het eerste onderzoek gold dit voor één op de drie ondernemers; nu ligt dit percentage al op 57%. Zeven op de tien bedrijven rekent erop dat de orderportefeuille in de komende weken nog eens met 30% gaat krimpen. Het aantal bedrijven dat de omzet al ziet dalen, is toegenomen tot de helft (was 37%). In België geven de meeste bedrijven aan moeilijk in te kunnen schatten wat de impact op de jaaromzet gaat worden. Toch denkt een of de vijf momenteel al dat men 25% van de omzet gaat verliezen dit jaar. 

De ontwikkeling van het aantal medewerkers in de tijdelijke werkloosheid regeling (bron Agoria).

België: activiteiten herstellen zich van absoluut dieptepunt

Agoria heeft vooral gekeken naar het activiteitsniveau in de bedrijven, begrijpelijk omdat de beperkende maatregelen die in België zijn opgelegd, verder gaan dan in Nederland. Er blijkt een opvallend verschil tussen grotere (meer dan 250 werknemers) en kleinere en middelgrote maakbedrijven. Die laatste groep zegt dat de activiteiten op de helft van normaal liggen; bij de grotere slechts op 24%. Gemiddeld opereren de maakbedrijven op 30,5% van het niveau van vorig jaar, wat overigens een verdubbeling is vergeleken met de eerste week van de lockdown in België. Van alle technologie-sectoren krabbelt de maakindustrie samen met Aero & Defense het sterkst op; de afname van activiteiten was hier het hoogste na de afkondiging van de lockdown. De toename die Agoria in de eerste helft van april ziet,  komt onder andere doordat de lijst essentiële activiteiten is verruimd en doordat bedrijven maatregelen voor social distancing hebben uitgewerkt. Overigens zegt een op de vijf maakbedrijven technische problemen te zien voor social distancing.

Afname zieke medewerkers in beide landen

Vier op de tien ondernemingen in de maakindustrie ziet social distancing als een na grootste belemmeringen. Op nummer 1 staat onvoldoende vraag (68,3% bij de bedrijven onder 250 medewerkers). Andere belemmeringen zijn de aanwezigheid en beschikbaarheid van medewerkers (39%) en problemen in de supply chain van grondstoffen en onderdelen (41%). Het percentage zieke medewerkers daalt van 11,6% naar 6,9% (grote en kleine bedrijven samen). Dezelfde trend zie je in Nederland: van 14% naar 6%. 

Atlas Copco, lid van Agoria, geeft in deze video informatie over de maatregelen die het genomen heeft om sociale distancing mogelijk te maken, ook in de productie.

43% van de Belgische maakbedrijven stelt kapitaalsaflossingen al uit; 14% Nederlandse metaalbedrijven bezorgd om liquiditeitsproblemen

Financiële positie van de maakindustrie in beide landen onder druk

In het Agoria onderzoek bestempelt 11,2% van de kleinere bedrijven financiële problemen als een belemmering. 14% zegt financiële moeilijkheden, liquiditeitsproblemen of problemen met de kredietverzekering te ervaren. Van de kleinere bedrijven doet 39% een beroep op financiële en fiscale steunmaatregelen. Bij de leden van de Nederlandse Metaalunie is het aantal ondernemers voor wie de liquiditeitspositie de meeste kopzorgen veroorzaakt bijna verdrievoudigd: van 5% in de eerste meting naar 14% nu. Agoria heeft dieper doorgevraagd naar de financiële maatregelen die bedrijven hebben getroffen. Bij de kleinere (minder dan 100 medewerkers) heeft 43% al een bankenplan gemaakt en kapitaalaflossingen opgeschoven; bij de groepen 100-250 en meer dan 250 medewerkers ligt dit percentage op 25%. Een bankenplan effent voor banken de weg om een overbruggingskrediet te verstrekken aan bedrijven die door de Coronacrisis in liquiditeitsproblemen komen. Agoria dringt aan op een vlotte uitvoering van het bankenplan. In Nederland wil 16% van de metaalbedrijven extra krediet aanvragen; de helft heeft dat al gedaan. 

De grootste belemmeringen in Nederland (bron Koninklijke Metaalunie).

Vakmensen zitten werkloos thuis

Nederland kent de nieuwe NOW-regeling om loonkosten op te vangen als bedrijven hun omzet sterk zien dalen. België kent hiervoor het begrip tijdelijke werkloosheid. In beide landen kloppen steeds meer ondernemers uit de maakindustrie bij de overheid aan voor steun. Bijna een derde van de bedrijven die heeft meegedaan aan de enquête van Koninklijke Metaalunie zegt de NOW-regeling te hebben aangevraagd; nog eens de helft van de bedrijven verwacht dat zij dit binnenkort zullen gaan doen. In de Belgische maakindustrie is ondertussen 63% van de werknemers tijdelijk werkloos. In de eerste drie weken van de Belgische lockdown is dit aantal gestegen van 39% naar 63%. Tot voor een maand schaarse vakmensen die nu dus werkloos thuis zitten. De maakindustrie scoort daarmee veel slechter dan de totale privésector in België. In Nederland heeft Koninklijke Metaalunie het kabinet gevraagd de steunmaatregelen tenminste met drie maanden te verlengen en al maatregelen te treffen voor de periode na augustus, als de orderportefeuilles zijn opgedroogd.

Hier kun je de Agoria-presentatie downloaden

En hier vind je de resultaten van het tweede onderzoek door Koninklijke Metaalunie

Pin It on Pinterest