Oorlog in Oekraïne raakt de Duitse machinebouw

De Duitse machine- en installatiebouwers hebben hun prognose voor dit jaar naar beneden bijgesteld vanwege de oorlog in Oekraïne. Liefst 85% van de deelnemers aan een onderzoek door de VDMA ziet de oorlog als een zwaarwegend risico. 80% houdt rekening met gevolgen voor de eigen onderneming.

“Voor de sector machine- en installatietechniek is zakendoen met Rusland niet existentieel, maar bedrijven zullen wel een prijs moeten betalen voor de Russische aanvalsoorlog, die door niets kan worden gerechtvaardigd”, aldus VDMA-voorzitter Karl Haeusgen.

Groeiraming van VDMA bijna gehalveerd

Niet alleen wegvallen export

Nog geen maand geleden klonk het bij de presentatie van de jaarcijfers van de fabrikanten van werktuigmachines VDW, onderdeel van de VDMA, enigszins gelaten dat de sector niks kan veranderen aan de geopolitieke realiteit. “Als het verkeerd gaat, dan is er waarschijnlijk geen export meer naar Rusland”, zei Bernhard Giess, econoom bij de VDW, toen. De export is inmiddels door alle Westerse sancties stilgevallen. Ondertussen blijken de gevolgen erger te zijn, komt ook naar voren uit de bliksemenquête van de VDMA. Want het conflict en de sancties hebben uitwerking op de supply chains. En die stonden al voor het conflict onder druk. De bedrijven moeten zich instellen op verdere onderbrekingen in de aanvoerketens van onderdelen en grondstoffen. 53% van de deelnemers aan het onderzoek houdt rekening met toenemende supply chain problemen. Met name de leveringsproblemen bij metalen componenten zullen niet eerder dan in de tweede helft van het jaar verminderen. Bij elektronica zelfs niet eerder dan vanaf 2023. Hierdoor kampt inmiddels 82% van de machinebouwers met achterstanden in de productie.

Export implodeert, toch positief resultaat

De Duitse machine- en installatie industrie exporteerde vorig jaar nog voor € 7 miljard naar Rusland, Oekraïne en Belarus. “Naar alle waarschijnlijkheid zullen wij hier aanzienlijk op moeten afschrijven, zelfs tot eventueel nul”, aldus de VDMA-president. De indirecte effecten zijn echter nefaster voor de sector. Het VDMA-onderzoek wijst uit dat de wederzijdse sancties, de afbrokkeling van de zakenrelaties en de fundamentele veranderingen in de geopolitieke en economische omgeving, nog ernstiger zijn. Daarom wordt de groeiraming bijgesteld naar 4% (was eerst 7%). Deze bijstelling wordt extra gedrukt door het zwakke vierde kwartaal van 2021. De slotnoot die de VDMA geeft is echter wel positief: 84% van de deelnemers verwacht dit jaar met positieve resultaten af te sluiten. De omzet zal namelijk wel sterker stijgen. Vorig jaar heeft de sector praktisch het niveau van voor de corona pandemie bereikt.

Deze week komt er waarschijnlijk meer inzicht in de effecten van de oorlog op de Duitse werktuigmachinebouw. Woensdag 16 maart publiceert DMG Mori AG de jaarresultaten over 2021 en is er een analistencall. Oekraïne zal ongetwijfeld voor vragen zorgen.