Record uit 2018 komt in zicht voor Duitse machinebouw

De Duitse machinebouwers verwachten dit jaar voor € 15,5 miljard aan machines te produceren, 9% meer dan verleden jaar. Daarmee zouden ze 10% onder de piek van 2018 blijven. Het optimisme in de sector is toegenomen, onder andere doordat de leveringsproblemen voor veel metalen onderdelen zijn verbeterd. Elektronica blijft een probleem.

Dit heeft de VDW bekend gemaakt bij de presentatie van de cijfers over 2022. Dat is al een heel stuk beter verlopen voor de VDW-leden dan het voorgaande jaar. Vooral in Duitsland zelf is er flink meer geïnvesteerd: orders namen er met 16% toe, meer dan twee keer zo veel als de export groeide (7%). Van de Europese markt hebben de machinebouwers het niet zo moeten hebben vorig jaar, daar krompen de orders met 3%. Italië heeft het wel heel goed gedaan, net als in 2021, met name door fiscale stimuleringen. Al met al is de productie verleden jaar iets beter geweest dan de VDW in het najaar nog verwachtte.  

Duitse markt groeide met 16%; EU-markt kromp met 3%

De export naar Azië steeg met 11%, maar China, in 2021 nog de belangrijkste groeimarkt, bleef zwak voor de werktuigmachinefabrikanten. De VDW wijt dit aan de covid-maatregelen en het vervangen van exportproducten door binnenlandse goederen. De belangrijkste aanjager van de groei afgelopen jaar waren de VS, Brazilië en Mexico. De verkopen namen hier toe met 24%. De VS zijn met 14,7% aandeel nu de tweede belangrijkste afzetmarkt voor de Duitse machinebouwers, na China met 18,7%.

Voor twaalf maanden orders

De industrie is 2023 ingegaan met een aanzienlijke order back-log. Hoewel de kloof tussen orders en verkoop momenteel kleiner wordt, meldt het Duitse bureau voor de statistiek nog steeds een orderachterstand van twaalf maanden voor de sector werktuigmachines. “Dit betekent dat bedrijven goed gepositioneerd zijn om een eventuele inzinking van de orders in de eerste helft van 2023 op te vangen, zoals blijkt uit de meest recente cijfers”, aldus Franz-Xaver Bernhard, bestuursvoorzitter van de VDW (foto). De bezettingsgraad stijgt ook gestaag, tot  91,1 procent in januari. De laatste VDMA flash enquête van begin december toont aan dat 45 procent van de fabrikanten van werktuigmachines voorzichtig optimistisch is over het lopende jaar. Dit komt onder andere door de veronderstelling dat de inflatie gepiekt heeft en energie- en grondstoffenprijzen zijn nu weer gaan dalen. Het beëindigen van de Covid-beperkingen in China, de grootste markt, zal de handel stimuleren. De wereldwijde investeringen stijgen voor het derde achtereenvolgende jaar, zij het minder dynamisch dan in de twee voorgaande jaren. Ook in Duitsland nemen de investeringen in kapitaalgoederen weer toe. Doordat de automobielindustrie minder investeerde, is de afhankelijkheid van deze sector afgenomen. In 2019 ging nog bijna 43% van de totale productie naar de automobielsector, in 2021 was dat nog 31%.

Tekort aan vakmensen

Een probleem voor de machinebouwers is, zoals voor veel industrieën in veel landen, het tekort aan technisch geschoolde medewerkers. Onderzoeken wijzen uit dat iets meer dan de helft van de bedrijven van plan is nieuwe medewerkers aan te nemen, maar op z’n best zal de helft daarvan beschikbaar zijn in de kloende jaren. Dat verwacht het federale bureau voor Werkgelegnheid van Duitsland. In het studiejaar 2021/22 bleven 11.000 van de 97.000 opleidingsplaatsen in de Duitse industrie open. Experts adviseren bedrijven om meer te investeren in hun opleidingsprogramma’s en het langer in dienst houden van de huidige medewerkers.

Platform voor leren

Een nieuw initiatef op dit vlak is de start van MLS (Mobile Learning in Smart Factories), een leerplatform dat opgewaardeerd wordt en waar deelnemers hun eigen leercontent te creëren en digitaal te laren. MLS biedt momenteel 22 interfaces naar conmtent partser aan In de toekost wordne nog nieuwe disciplies toeevoegd.  “Het vereist een engagement op lange termijn om de demografische verandering op een duurzame basis aan te pakken. Bijscholing moet gepaard gaan met creatieve aanwervingsoplossingen om technische beroepen aantrekkelijker te maken voor jongeren. Het is aan aan ons allemaal,” besluit Bernhard.