Chinese machinebouw legt Duitsland vuur aan de schenen

[dropcap]D[/dropcap]e Chinese machinebouwers gaan de Duitse concurrentie het vuur aan de schenen leggen. Ze gaan state of the art machines bouwen. Op weg daar naar toe zullen de andere markten in de wereld de effecten van waarschijnlijk overcapaciteit en de binnenlandse concurrentie in China ervaren.

Dat heeft Jörg Nürnberg van Droege Group China gezegd. Dit onderzoeksbureau heeft voor de Duitse VDMA onderzoek gedaan naar de ambities die China heeft op het vlak van machine- en installatiebouw. Nu al zijn de Chinezen bijvoorbeeld de grootste producent van gereedschapmachines. Tegen 2015 wil het land jaarlijks voor 4 miljard US$ werktuigmachines exporteren. Ter vergelijking: in 2010 bedroeg de export 800 miljoen dollar. de export van deze machine.

Steunpilaar voor de wereld
China is ambitieus. Het land wil minder afhankelijk worden van de rest van de wereld. In plaats van dat China de steunpilaar voor de rest van de wereld is – omdat men hier kapitaalsgoederen kwijt kan – moet de Chinese industrie een topspeler in de rest van de wereld worden. Het lopende vijfjaren plan moet voor een transformatie van het land zorgen. De sleutel daartoe: innovatie. High end equipment is een van de 7 strategische sectoren die in het vijfjarenplan zijn gedefinieerd. De machinebouw is hier onderdeel van. Volgens de onderzoekers zal dit het industriële landschap in de machinebouw voorgoed gaan veranderen. “Het werken aan deze doelstellingen heeft enorme effecten op de Duitse machinebouw, zowel op bedrijven die in China produceren als de ondernemingen die vanuit Duitsland naar China exporteren”, zegt Thomas Lindner, president van de VDMA.

Verdubbeling R&D
De Duitsers voelen dus de hete adem van hun Chinese concurrentie in de nek. Die wil met high end machines de wereld gaan veroveren. Tegelijkertijd zien ze hun belangrijkste exportmarkt bedreigd. Daarom heeft de VDMA opdracht gegeven voor het onderzoek, overigens het tweede in zijn soort, want vijf jaar geleden heeft men dit thema ook al eens onder de loep genomen. Want de Chinezen trekken de beurs om hun doelstellingen te realiseren.

China verhoogt R&D budget naar 215 miljard euro per jaar

De investeringen in R&D worden verhoogd tot minstens 2 procent van het BBP, oftewel 215 miljard euro jaarlijks. De Duitsers spenderen weliswaar een hoger percentage (2,8%), maar dat is niet meer dan 70 miljard jaarlijks. De regering richt vooral de blik op onderzoek voor high end CNC-gereedschapmachines. De staat neemt de helft van deze R&D-uitgaven van Chinese machinebouwers op zich.

Effecten direct merkbaar

De Chinese strategie heeft eigenlijk al direct merkbare effecten. In de machinebouw wil de Chinese overheid bijvoorbeeld overcapaciteit voorkomen. Daarom werpt men barrières op voor buitenlandse partijen om de Chinese markt op te gaan, tenzij je bereid bent tot technologietransfer. Dan word je met open armen ontvangen. En lokaal stimuleert men concentratie van machinebouwers, zodat er krachtigere partijen ontstaan. Men wil het kaf van het koren scheiden en kampioenen in de machinebouw creëren.

China koopt Westerse bedrijven
Wat zeggen de onderzoekers concreet in hun rapport? Onder andere dat de ambitieuze doelen van China op het vlak van werktuigmachines en milieuvriendelijke voertuigen direct en indirect sectoren zoals besturingen, besturingstechniek, gereedschap- en matrijzenbouw als ook de fabrikanten van werktuigmachines extra vraag zal opleveren. Maar op latere termijn ook een toenemende concurrentie. Verder concluderen de onderzoekers dat China de voorkeur geeft aan het opkopen van belangen in Westerse bedrijven. Onlangs werd nog de Duitse SaarGummi Groep gekocht door een Chinees bedrijf, net als Putzmeister Gruppe, een producent van betonpompen. Het Chinese investeringsfonds zal binnenkort 50 miljard US$ extra budget krijgen voor aankopen in Europa en andere regio’s buiten China. Volgens de onderzoekers maakt het hoge kennisniveau de Duitse machinebouwers extra aantrekkelijk voor Chinese investeerders. De onderzoekers zien dit enerzijds als een bedreiging, anderzijds als een kans voor Duitse bedrijven om wereldwijde groei te realiseren met hulp van Chinese middelen. Overigens zeggen de onderzoekers dat de Chinese machinebouwers zich inmiddels goed in het low to mid-end segment hebben gepositioneerd. Daarmee bedreigen ze lucratieve markten die tot voor kort het domein van de Duitsers waren. Fabrikanten moeten daarom instapversies van hun machines aanbieden en deze mee ontwikkelen en bouwen met lokale inbreng.

Eerlijke spelregels

De Duitse industrie beseft dat je de ambities van de Chinezen niet zomaar kunt negeren. Maar, zegt VDMA-president Lindner: er moet wel sprake zijn van een eerlijk speelveld. En dat is er momenteel niet. De studie laat duidelijk zien dat sommige Duitse exporteurs in China voor een gesloten deur staan, terwijl binnenlandse partijen fors gesubsidieerd worden. “We moeten de activiteiten van onze Chinese concurrentie en de sturende hand van de partij en regering daarin nog preciezer in de gaten houden en analyseren, om straks niet voor verrassingen te staan”, zegt Lindner. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

Meer informatie
VDMA-persbericht
Onderzoeksrapport