Verspaners moeten kleur bekennen: welk verdienmodel past best?

ABN Amro ziet groeiende kloof tussen kleine generieke verspaners en de industriële verspaners

De groei van generiek verspaner, met machine-uren als verdienmodel, naar industrieel verspaner wordt moeilijker. De kloof tussen deze twee type verspaners zal groter worden. De noodzaak om te digitaliseren en automatiseren zal tot consolidatie in de sector gaan leiden. Voor alle type verspaners blijven er kansen, maar ze moeten wel duidelijke keuzes maken en hun verdienmodel aanscherpen. FPT Vimag en Nevat gaan bedrijven helpen daarvoor roadmaps te ontwikkelen.

ABN Amro heeft in opdracht van FPT Vimag en Nevat een analyse gemaakt van de verspanende industrie in Nederland, Consolidatie in de metaalbewerking. Hierbij is gekeken naar de 915 bedrijven voor wie verspanen de hoofdzaak is. Een kwart van de 915 Nederlandse bedrijven in de verspaning telt echter slechts vier medewerkers. Slechts tien procent heeft er meer dan 35. Hierin schuilt al direct een groot pijnpunt. Verspaners worden door hun afnemers en door de ontwikkelingen zoals personeelsschaarste, oplopende kosten en hogere nauwkeurigheden, gedwongen om hoge investeringen te doen in verdere industrialisatie, digitalisering en snelle machines. De vraag is of de kleine bedrijven dit kunnen. Consolidatie ligt voor de hand, aldus het onderzoeksrapport van ABN Amro.

Verspaningsmarkt kan in omvang doorgroeien naar € 5 miljard in 2030

Verspaning kan verdubbelen in omvang

In de decembereditie van Solutions Magazine lichtte David Kemp, Sectorbankier bij ABN Amro, al een tipje van de sluier van het rapport op waar hij toen aan werkte. Nevat en FPT Vimag zijn de opdrachtgevers voor de analyse van de verspanende industrie in Nederland. De sector draait heel goed. Ook de vooruitzichten zijn goed. Want de klanten, zoals ASML, Thermo Fisher Scientific, Vanderlande, Rademaker en andere, gaan voor een groei zorgen. De onderzoekers schatten bijna een verdubbeling in tot € 5 miljard in 2030.  Ze worden echter gedwongen om hoge investeringen te doen in verdere industrialisatie, digitalisering en snelle machines. Dit om nijpende personeelstekorten het hoofd te bieden en omdat zowel afnemers als toeleveranciers steeds vaker eisen dat zaken digitaal, flexibel, snel en transparant worden afgehandeld. Grote bedrijven hebben daar de middelen voor. En die groep groeit. “Er komen steeds meer externe investeerder”, zei David Kemp in december.

Lees het artikel over de veranderende verspaningsmarkt in Solutions Magazine december 2023

Verdienmodel meestal machine-uren verkopen

Het merendeel van de 915 verspanende bedrijven valt echter in de categorie generieke verspaner: ze hebben enkele medewerkers. een paar grote klanten en acteren als een capaciteitsbedrijf. Het verdienmodel is machine-uren verkopen. Dat is bij de industrieel verspaner anders. De kernfunctie daar is werkvoorbereiding en productiemanagement, omdat veel productie geautomatiseerd is en digitalisering al ver is doorgedrongen. De industriële verspaner verdient aan het draaien van zoveel mogelijk machine-uren tegen een laag tarief, dankzij grootschalige inzet van robots en 24 / 7 productie om de bezetting per machine te optimaliseren. Onderscheidende vermogens zijn lage prijs en leversnelheid. De beide andere types zijn de ontzorger (verdienmodel is het aanbieden van diensten) en de specialist, met als verdienmodel unieke bewerkingen aanbieden. De onderzoekers constateren dat met name de generieke verspaners en de ontzorgers de gevolgen merken dat private equity partijen in de markt komen en voor schaalvergroting zorgen. Ze ondervinden dan dat ze zich onvoldoende onderscheiden en hoge lasten hebben.

De industriële verspaner verdient aan het draaien van zoveel mogelijk machine-uren tegen een laag tarief, dankzij grootschalige inzet van robots

Extern kapitaal versnelt digitalisering

De investeringsmaatschappijen vormen nieuwe bedrijfsgroepen, die met extern kapitaal compleet gerobotiseerde productielijnen opzetten en het management professionaliseren. Digitalisering en robotisering versnellen. De verspaners die zich richten op productie, zoals generieke verspaners, investeren vooral in het verhogen van de productiviteit door de factor arbeid uit het productieproces te halen. De industriële verspaner zoekt de meest optimale bezettingsgraad van zijn complete machinepark. De Industriële verspaner zet daarom in op het ontsluiten en koppelen van allerlei procesdata om manarm te kunnen produceren en zal daarom ook investeren in de logistieke integratie binnen zijn fabriek. Automatische bevoorrading van de bewerkingsmachines direct uit het magazijn door autonoom rijdende wagentjes (AGVs) is hiervan een voorbeeld. Naar verwachting wordt de grootste groei in de markt door de industriële verspaners gerealiseerd.

Kloof verbreedt

Hierin zit de crux. Uiteindelijk zullen bedrijfsprocessen meer digitaal in orde moeten zijn naarmate een groter deel van het productieproces manarm verloopt. Dit moet wel gericht gebeuren. Hebben de generieke verspaners daar de middelen voor? Hierdoor ontstaat er een kloof tussen de bedrijven die over de middelen beschikken vanwege hun schaalgrootte en de vooral kleinere generieke verspaners en de ontzorgers aldus het rapport. De eventuele doorgroei van generieke naar industriële verspaner wordt hierdoor lastiger.

Belang van juiste profileren

De onderzoekers verwachten dat er voor alle groepen bedrijven kansen blijven, maar, zoals gezegd, de juiste profilering wordt belangrijker. Elk verspanerstype vraagt andere competenties, investeringen en organisatiestructuur, aldus de samenstellers van het rapport. Personeelskrapte, oplopende digitaliseringskosten en hoge investeringen in het machinepark dwingen bedrijven keuzes te maken.

Roadmaps ontwikkelen

Nevat en FPT Vimag organiseren daarom rond zes belangrijke ontwikkelpunten – leiderschap, verspaning, mens, digitalisering, klantkeuze en duurzaam- expertgroepsessies. Deze week wordt de aftrap gegeven met de masterclass technology Roadmapping, in samenwerking met Saxion Hogeschool. Meer informatie hierover en over het rapport is verkrijgbaar bij Edwin Dekker van Nevat edwin.dekker@fme.nl

Lees ook: Tech2B en Smart Connectd Supplier Network helpen kleine bedrijven digitaliseren