Koelsmeerbad altijd op peil

Alles moet kloppen wil je een goed product kunnen maken. Ook het koelsmeermiddel. Bij dit laatste gaat het niet alleen om de smerende werking en een goed gevuld bad zodat de machines die onbemand doordraaien niet onverwacht uitvallen; het gaat ook om de gezondheid van de medewerkers. En om controle over de lange termijn ontwikkeling. Voor Jeroen Verdonschot, directeur-eigenaar van GFM, reden om het koelsmeermiddelmanagement volledig uit te besteden. Oil as a service.

De verhuizing van GFM in Bergeijk naar het nieuwe pand, inmiddels twee jaar geleden, was voor Jeroen Verdonschot aanleiding opnieuw de lat hoger te leggen. “We werken continu aan procesverbetering”, zegt de metaalondernemer. GFM verspaant vooral mono-delen. Soms prototypes, vaak series van 10 tot 1000 stuks repeterend werk. Naast de CNC-draai- en freesmachines staat er ook een FMS-systeem van Fastems met daaraan drie 2 OKK’s en een Victor H500HS horizontale bewerkingscentra, die de klok ronddraaien om wekelijks de benodigde aantallen te kunnen uitleveren.

GFM besteedt koelsmeermiddelbeheer volledig uit: méér aandacht, minder tijd

Automatisch bijvulsysteem

De lat hoger leggen heeft in dit geval onder andere geleid tot een nieuw concept voor het beheer van koelsmeermiddelen. Alle CNC-machines bij GFM zijn voorzien van het automatisch bijvulsysteem Fluid Fill Matic (FFM), dat Rhenus Lub samen met Gibas Tools heeft ontwikkeld. Medewerkers van de koelsmeermiddelen leverancier controleren elke twee weken de samenstelling van de baden. De meetgegevens worden ingevoerd op het online registratieplatform Fluid Control System van de koelsmeermiddelenfabrikant. Oil as a service noemt Rhenus Lub dit concept. “Automatisch bijvullen scheelt tijd. Niemand hoeft bij de machine te staan om het koelsmeerbad bij te vullen”, zegt Jeroen Verdonschot. Dit biedt de zekerheid dat de baden op peil zijn voor de onbemande uren. “We hoeven in het weekend niet terug te komen om bij te vullen, wat vroeger wel nog eens nodig was”, vult Jules Schrijen aan, verantwoordelijk voor het gereedschapbeheer en de koelsmeermiddelen. “De machines zijn beter afgevuld en wij hebben er minder werk mee. Zeker bij de horizontale machines aan het Fastems systeem was je minstens drie kwartier kwijt aan het afvullen. Die tijd kunnen we nu aan andere zaken besteden.”

We hoeven in het weekend niet terug te komen om bij te vullen

Jules Schrijen, GFM

Het Fluid Fill Matic systeem elimineert ook een foutkans, namelijk dat het bad overloopt omdat de medewerker tijdens het vullen ‘even’ iets anders gaat doen. “Dat is mij ook al eens overkomen in het oude pand”, geeft Jeroen Verdonschot toe. Hij ziet nog een ander belangrijk pluspunt: als het bad op niveau blijft, verminder je de kans op bacterievorming en daarmee verlengt hij de standtijd. “Als je er goed mee omgaat, kan het koelsmeermiddel lang in de machine blijven zitten. We gaan nu, na twee jaar, de machines leegtrekken en reinigen. Dat doen we vooral om eventuele vervuiling te vermijden omdat we onderdelen verspanen die Grade 2 gereinigd worden.” Dit scheelt direct en indirect kosten. Een machine die gereinigd wordt, kan immers geen producten maken op dat moment.

Continu aandacht voor het koelsmeerbad

Het FFM-systeem vult het bad bij zodra een bepaald minimumniveau wordt bereikt. Dit gebeurt met een water/koelmiddel mengsel, vooraf gemengd door een mengapparaat met een vast percentage. De concentratie kan dus wel veranderen. Daarom controleert Rhenus Lub elke twee weken alle machines bij GFM. “Hierdoor blijf je bezig met koeling. Anders krijgt het onderwerp toch minder aandacht. Dan gaat de kwaliteit achter lopen”, zegt Jeroen Verdonschot. Tijdens de controle wordt niet alleen de concentratie van de emulsie gemeten, ook andere factoren zoals de Duitse hardheid en de aanwezigheid van eventueel koperionen wordt gemeten. Het Fluid Fill Matic systeem is nog steeds in ontwikkeling. Later dit jaar komt er een sensor die twee keer per dag automatisch de concentratie meet en registreert in het Online registratieplatform. Marcel de Haas, accountmanager bij Rhenus Lub, ziet in de praktijk nog wel eens dat operators pas naar de concentratie gaan kijken als ze problemen in de verspaning hebben, bijvoorbeeld dat de producten erg vettig zijn. “Dan vullen ze in een reflex snel water bij wat het bad juist instabieler maakt en waardoor je andere problemen krijgen.” Met zo’n sensor voorkom je het haaientand effect.

Online registratieplatform

Naarmate de kwaliteitseisen hoger worden en hightech OEM’ers willen weten onder welke condities onderdelen geproduceerd zijn, neemt het belang van registratie van procesomstandigheden toe. Daarom heeft Rhenus Lub het online Fluid Control System ontwikkeld. Hierin worden per machine de kritische meetwaarden van het koelsmeerbad bijgehouden, zodat niet alleen in één oogopslag een overzicht beschikbaar is van de actuele stand, maar de data ook gebruikt kunnen worden om trendanalyses te doen. Marcel de Haas: “Door de meetresultaten zichtbaar te maken in een dashboard merk je dat bedrijven er pro-actiever mee omgaan.” In Duitsland, het moederland van Rhenus Lub, is deze registratie al verplicht. In Nederland geldt dit niet, maar hij merkt dat bij de Tier 1 suppliers van bijvoorbeeld ASML de meetwaarden gevraagd worden. “Voor ASML is het steeds belangrijker om de meetwaarden van de koelsmeermiddelen waarmee een product is verspaand, te weten. Als er naderhand problemen zijn, kun je meteen een foutoorzaak uitsluiten.”

Voor ASML is het steeds belangrijker om de meetwaarden van de koelsmeermiddelen waarmee een product is verspaand, te weten

Marcel de Haas, Rhenus

Het systeem biedt in één oogopslag overzicht bij welke CNC-machines de concentratie en de pH-waarde goed is en welke niet. Door met de smartphone de QR-code op een machine te scannen, krijgen operators direct toegang tot de meetdata van deze machine, inclusief de veiligheidsbladen. Online is ook van elke machine het actuele TDS blad beschikbaar. Het online Fluid Control System is tijdens de intelligente Corona-lockdown, toen veel verspanende bedrijven zo min mogelijk externen over de vloer wilden, een praktisch hulpmiddel gebleken. “Wij kunnen meekijken en vanaf afstand adviseren als er problemen zijn. En in zo’n situatie hoeft een medewerker alleen de concentratie meten, de QR-code scannen en dan op de smartphone de waard in te geven en wij zien deze meteen”, zegt Marcel de Haas. De meerwaarde van de aanpak waarvoor GFM gekozen heeft, is volgens hem vooral dat alles goed vastgelegd wordt per machine.

Procesverbetering

Jules Schrijen vindt deze registratie een goed middel over een langer tijdsbestek te zien hoe de kwaliteit van het koelsmeerbad zich ontwikkelt. “Het helpt de oorzaak vinden waarom soms de concentratie bij een machine omhoog of omlaag gaat. Of als er vaker problemen met een machine zijn. Hiermee kunnen we ons proces verder verbeteren.” Hij vindt dat het uitbesteden van het koelsmeermiddelmanagement ervoor gezorgd heeft dat het thema meer aandacht krijgt en minder tijd vergt. “We hebben het voorheen op verschillende manieren geprobeerd. Het beheer van de koelsmeermiddelen was een deeltijdtaak, die schoot er wel eens bij in. Nu is het gewaarborgd dat er goed gemeten wordt.”