Delen is groeien: waarom het mkb moet aanhaken bij digitalisering

De stilstand van de productiviteitsgroei in de maakindustrie komt door het achterblijven van de digitalisering en ketenautomatisering. Dat zegt Mark Helder, voorzitter van Koninklijke Metaalunie. “Delen is groeien. Als je data tussen bedrijven gaat delen, zorgt dit voor groei van de hele maakindustrie. Hij ziet hier een verantwoordelijkheid voor de hele keten, inclusief grote OEM’s en de banken die toegeeflijker moeten zijn in het het financieren van investeringen in software.

Deze week heeft Koninklijke Metaalunie, waar Mark Helder begin dit jaar de voorzittershamer overnam, de strategische agenda bekend gemaakt. In de serie In gesprek met industrieleiders sprak Sjors Hooijen, CEO van Tech2B, onlangs met Mark Helder over de kansen die hij ziet voor de Nederlandse maakindustrie maar ook de risico’s.

Mark Helder (Koninklijke Metaalunie) ziet anders concurrentiepositie Nederland maakland onder druk komen

Economie van samenwerking biedt kansen

De grote kans is dat de Westerse wereld overgaat naar een economie waarin we veel meer gaan samenwerken omdat dat tot echte waardecreatie leidt. De Nederlandse maakindustrie staat daar, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Duitse, van oudsher voor open. Machinebouwers vragen hun toeleveranciers mee te denken over de beste oplossing voor de functionaliteiten die ze zoeken. “Als je met je leveranciers zo’n hecht netwerk bouwt, ontstaat er een beter product omdat je zaken op elkaar afstemt.” Tegelijkertijd is dit punt ook de grote uitdaging.

Data-uitwisseling noodzakelijk

Opereren in ketens vergt namelijk automatische data-uitwisseling. Automatisering van de ketens, niet langer binnen één bedrijf. “Delen is groeien”, zegt hij hierover. Als je data tussen bedrijven gaat delen, zorgt dit voor groei van de hele maakindustrie. De voorzitter van Koninklijke Metaalunie weet echter dat het gros van het mkb-maakbedrijf hier nog niet klaar voor is. De ondernemers zijn druk met allerlei dagelijkse beslommeringen en digitalisering vergt een andere bedrijfsinrichting, andere competenties van medewerkers en financiële middelen. En wat dat laatste betreft: banken staan niet te springen om software te financieren.

Lees ook: Tech2B en SCSN laten kleine bedrijven eenvoudig meedoen in ketendigitalisering

Industriepolitiek en verantwoordelijkheid OEM’s

Het is nog niet te laat. Maar er is wel nu actie nodig. Het belangrijkste vindt de Metaalunie voorzitter een heldere industriepolitiek die het mkb maakbedrijf ondersteunt in de digitalisering. Hij weet dat dit in het versnipperd Nederlandse politiek landschap lange tijd een vies woord is geweest. Stilaan verandert dat. “Maar landen om ons heen gaan nu al verder.” Daarnaast vindt hij dat OEM’s als ASML ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. “Delen is groeien.” En tot slot roept hij banken op toegeeflijker te zijn in het financieren van investeringen in software. Hij begrijpt de sceptische houding van de banken, omdat bij een faillissement software geen waarde meer heeft in tegenstelling tot machines. Het mkb zal echter middelen moeten krijgen om in de verdergaande ketendigitalisering te investeren.

Welke acties zijn nodig?

Haakt het peleton in de MKB-maakindustrie niet aan bij de koplopers die de afgelopen tijd qua digitalisering versnellen, dan komt het verdienmodel van de Nederlandse industrie onder druk te staan, vreest Mark Helder. Nederland verspeelt dan z’n concurrentiepositie als maakland; er zullen zelfs industrieën verdwijnen. Als dit langer uitblijft, zet dit de verdiencapaciteit van de Nederlandse maakindustrie onder druk. “We gaan dan zelfs industrietakken verliezen, die zullen uit Nederland verdwijnen. Dan worden we als regio en als land minder aantrekkelijk”, waarschuwt hij. Want juist in een netwerkeconomie moeten ontwikkeling en maken dicht bij elkaar zitten. “Dat leidt tot kennisopbouw en tot vernieuwing. Als we het maken kwijtraken aan andere landen, zal daar de innovatie plaatsvinden. Dan gaan we technologisch achterop lopen. Nederland is al een duur land, we moeten dus echt aan de top zitten qua technologie om dat vast te kunnen houden.”

Het volledige interview met Mark Helder lees je hier. Daarin geeft hij ook zijn visie op online platformen in de maakindustrie.