Maakt gebrek aan vakmensen én vakbonden einde aan VDW-sprookje?
De Duitse machinebouwers presenteren zich komende week op de Metav 2018 in een conjunctuur die recordstanden toont. De sector verwacht dit jaar nog een schepje bovenop de groei van 4% in 2017 te kunnen doen. Een plus van 5% wordt verwacht. Is er dan geen enkel vuiltje aan de lucht?
Recordcijfers aan vooravond van de Metav 2018
Recordcijfers bij veel Duitse machinebouwers, zo vlak voor de Metav 2018 in Düsseldorf (20-23 februari) waarmee de fabrikanten zich deels ook op de Beneluxmarkt richten. De Duitse fabrikanten hebben vorig jaar voor zo’n 15,7 miljard euro aan machines geproduceerd. En opnieuw is de sector exportkampioen: 71% van alle machines is aan het buitenland verkocht. Zonder de omzet uit onderzoek en service, groeide de export met liefst 8%, het dubbele dus van de totale groei. Want de Duitsers zelf zijn wat minder enthousiast om Duitse machines te kopen: de binnenlandse verkopen namen volgens de VDW met 3% af.
De orderintake in de loop der jaren.
VS en Europa kartrekker 2018
De Verenigde Staten hebben zich afgelopen jaar opnieuw tot het trekpaard van de branche ontwikkeld: 20% groei. “De Amerikaanse economie investeert en wij als leverancier aan de industrie profiteren daarvan”, aldus Heins-Jürgen Prokop, voorzitter van de VDW in een toelichting. “Zonder Duitse machines kan de Amerikaanse industrie haar concurrentiekracht niet terugwinnen.” Ook China is weer volop aan het investeren. Hier stegen de verkopen met 20%. Dit jaar rekenen de Duitsers echter met een lichte afvlakking van de groei. Daarentegen blijft de Europese economie het goed doen. Europa is een van de pijlers onder de verdere groei die voor 2018 wordt verwacht. En nu doet Duitsland zelf ook mee, aldus Prokop. Na een heel zwak begin van 2017 zijn de orders in de tweede helft van het jaar ook in Duitsland zelf in de plus geraakt. In oktober met zelfs 41%, in november met 67% en in december met 37%. Per saldo moet dit voldoende groei opleveren om dit jaar voor het eerst door de kaap van 16 miljard euro te gaan als sector.
Gebrek aan vakmensen
Eigenlijk kennen de Duitse machinebouwers slechts één probleem: te weinig medewerkers om alle orders af te kunnen werken. Ook marktleider DMG Mori, dat vorige week recordcijfers over 2017 presenteerde, meldde oplopende levertijden. “Om de geprognotiseerde omzet te realiseren moeten de bedrijven alle capaciteiten mobiliseren”, zegt de VDW voorzitter. En daar staan veel knelpunten tegenover, zoals bij IT-vakmensen en mechanische medewerkers. Bedrijven denken zo te zien dat deze knelpunten niet snel gaan verdwijnen. Want, zo zegt Karl-Heinz Prokop hierover: “Puur getalsmatig geven deze knelpunten volgens onze waarnemingen een impuls aan de automatisering.” Veel machinebouwers denken aan de ontwikkeling van autonome machines, die hun bewerkingen doen onafhankelijk van een operator.
Risico kleinere spelers
Toch denkt de VDW voorzitter dat de sector eerder méér dan minder medewerkers nodig heeft. Het gebrek aan vakmensen in combinatie met verdere werktijdverkorting die de Duitse vakbonden eisen, kan desastreus uitpakken voor de sector. “Dat kan de positieve ontwikkeling van de branche definitief torpederen”, aldus Prokop. Vooral de kleinere en middelgrote bedrijven hebben niet de ruimte om uitval door arbeidstijdverkorting te compenseren.
