Miljarden investeringen in toekomst van de hightech industrie
Vanuit het Nationaal Groeifonds wordt in de tweede ronde bijna 1,3 miljard euro vrijgemaakt voor projecten die op termijn veel werk kunnen opleveren voor de hightech en precisie industrie. Dit alles moet onder meer tot een nieuwe ASML gaan leiden.
Uiteraard kunnen alle ontwikkelingen waar nu in geïnvesteerd wordt (in totaliteit ruim € 5 miljard), op termijn tot nieuwe business voor de maakindustrie zorgen. Een deel van het geld uit het Nationaal Groeifonds wordt echter specifiek in innovatieprojecten In de hightech industrie en de materialenontwikkeling geïnvesteerd. Dit zijn de Photondelta (€471 miljoen); het NXTGEN Hightech project (€ 450 miljoen) en de Einstein Telescope (€ 42 miljoen). Als in 2025 Nederland dit Europees project weet binnen te halen, staat nog eens € 870 miljoen klaar voor de verdere investeringen. Voor de ontwikkeling van duurzame materialen wordt € 220 miljoen vrijgemaakt en zelfdenkende moleculaire systemen € 97 miljoen. Een aantal investeringen zijn gebonden aan specifieke voorwaarden. De commissie ziet grote strategische kansen voor de hightech industrie. Nederland heeft volgens diverse experts internationaal een sterke positie in deze sector
Nationaal Groeifonds deelt tweede ronde investeringsgelden uit
Nieuwe high-tech machines en materialen
NXTGEN Hightech is het plan van een aantal partijen om in zes domeinen toekomstgerichte oplossingen te ontwikkelen. Dit zijn bijvoorbeeld nieuwe batterijtechnologie, productietechnologie voor Lab-on-a-Chip, snellere chips, lichte materialen op basis van composiettechnologie en robotica voor land- en tuinbouw. De Nederlandse hightech sector is goed voor een bijdrage aan het Bruto Nationaal Product (bnp) van € 72 miljard per jaar. Nederland zakt echter steeds verder weg op de Global Innovation Index en staat nu op nummer 6, ten opzichte van nummer 4 in 2019. De nieuwe projecten moeten Nederland weer omhoog krijgen op de randlijst. Inclusief de bijdrage van € 450 miljoen uit het Nationaal Groeifonds, gaat NXTGEN Hightech tot 2029 minimaal 1 miljard investeren.
Leidend high-tech cluster in Europa
Daarmee kan het consortium de Nederlandse hightech sector het leidende cluster in Europa maken en een extra bijdrage leveren aan het bnp van € 11 tot 16 miljard per jaar. Marc Hendrikse, boegbeeld van NXTGEN Hightech zegt dat het voorstel, met meer dan 40 uitgewerkte projectplannen voor hightech machines en apparatuur, een grote bijdrage aan het verdienvermogen en de werkgelegenheid van Nederland biedt. Het programmateam gaat nu aan de slag om, samen met alle bedrijven (waarvan het merendeel MKB), kennisinstellingen, regiopartijen en brancheorganisaties, de ambities en het vertrouwen om te zetten in resultaten.
Nieuwe ASML ontwikkelen
Over de voorstellen die de Photondelta heeft gedaan zegt het nationaal Groeifonds zelf dat dit een once-in-a—life time kans biedt. Met de investeringsgelden kan het bestaande ecosysteem worden doorontwikkeld, kan er een ontwerpbibliotheek voor toepassingen van photonica worden ontwikkeld en kan de photonische chipindustrie verder geïndustrialiseerd worden. Dit laatste is belangrijk. Want zonder opschaling en integratie met hoog volume platformen is er een minder goede concurrentiepositie, beperkt duurzaam verdienvermogen en geen significant BBP-effect, aldus het projectvoorstel. In totaliteit gaat de sector € 1,1 miljard investeren in de komende jaren, waarvan 43% uit het groeifonds komt. Het geld wordt ook ingezet om 200 startups een kans te geven zich door te ontwikkelen en op te schalen. Op termijn moet hier een nieuwe ASML uit ontstaan.
Wereldwijd marktleider nieuwe generatie chips
Edwin Roos, CEO van PhotonDelta, zegt in een reactie dat deze investering een game changer is. “Het zal van Nederland de thuisbasis maken van de volgende generatie halfgeleiders, wat een diepgaande invloed zal hebben op de hele Europese tech-industrie. De aanhoudende chipschaarste toont aan dat Europa dringend zijn eigen productiecapaciteit voor strategische technologieën moet creëren. We zullen nu honderden startups, onderzoekers, producenten en innovatoren kunnen ondersteunen om deze industrie een impuls te geven die net zo’n impact zal hebben als de introductie van micro-elektronica enkele decennia geleden.” op Bloomberg te verwachten dat Nederland de wereldwijde photonische chipmarkt gaat domineren, vergelijkbaar zoals ASML dat doet. Hij rekent in 2030 al op een omzet van de sector van € 5 miljard.
Einstein Telescope
De Einstein Telescope is een Europees project, waarvoor Nederland (gezamenlijk met Duitsland en België) én Italië in de race zijn. De Euregio Maas-Rijn biedt namelijk de stabiele ondergrond die voor de installatie nodig is. Hiervoor wordt in eerste instantie € 42 miljoen vrijgemaakt, maar tegelijkertijd wordt al € 870 miljoen gereserveerd mocht het project in 2025 naar Nederland komen. De huidige investering is bedoeld om in 2024 een volwaardig bidbook te kunnen presenteren. Einstein Telescope wordt een ondergronds observatorium voor het meten van zwaartekrachtsgolven. Krachtige laserstralen kaatsen tussen ijskoude, trillingvrije spiegels aan uiteinden van kilometers-lange vacuümtunnels. Dit is fundamentele wetenschap in pure vorm. Dit is Big Science, vergelijkbaar met CERN in Zwitserland.
